pol    eng

ARCHIWUM

3/2019 Aspekty prawne w ochronie krajobrazu / Legal Aspects in Landscape Protection

2019 03 okladka foto 300   Nr 3/2019, vol. 64

Aspekty prawne w ochronie krajobrazu
Legal Aspects in Landscape Protection

STRESZCZENIA str 66
POBIERZ CAŁY NUMER (5,45MB)

JP 2019 03



PROBLEMY
Problemy rewaloryzacji historycznych krajobrazów w kontekście przepisów ochrony przyrody
Problems of Restoration of Historic Landscapes in the Light of Natural protection Regulations
Małgorzata Milecka
DOI: 10.30825/5.ak.172.2019.64.3

STRESZCZENIE

W artykule dokonano prezentacji wybranych zagadnień dotąd nieujmowanych w opracowaniach rewaloryzacji zabytkowych krajobrazów, a wobec zaistniałych regulacji prawnych coraz częściej wymaganych w procesie uzgadniania dokumentacji projektowej oraz na etapie uzyskiwania stosownych zezwoleń na wykonanie prac konserwatorskich. Autorka na podstawie analizy dokumentów prawnych i własnych doświadczeń zaprezentowała zagadnienia, które należy poddać analizom podczas badania zasobu historycznego krajobrazu i ująć w dokumentacji rewaloryzacji, aby zapewnić prawidłowy przebieg prac konserwatorskich, począwszy od uzyskania wymaganych uzgodnień po satysfakcjonujące zakończenie prac rewaloryzacyjnych. Refleksją dodatkową było przedstawienie problemu dotyczącego zapewnienia bytowania siedlisk zwierząt w środowisku miejskim, a dokładnie niepożądanych w historycznym ogrodzie gawronów. Ptakom tym jednak trzeba zapewnić odpowiednie miejsca życia po to, by w humanitarny sposób móc je „wysiedlić” z parku. Problem ten jest dość powszechny, a jego rozwiązanie, jak się okazuje, ma szerszy wymiar i dotyczy wielu innych gatunków zwierząt, którym należy zapewniać odpowiednie miejsca bytowania oraz korytarze migracyjne w coraz bardziej zurbanizowanym krajobrazie.
Ochrona i konserwacja historycznego krajobrazu w Polsce wobec wprowadzonych w ostatnich latach regulacji prawnych podlega w znacznie większym stopniu niż dotychczas procedurom w zakresie prawnej ochrony przyrody. Do 2018 roku wszelkie decyzje dotyczące prac na terenach wpisanych do rejestrów zabytków były wydawane przez wojewódzkich konserwatorów zabytków wyłącznie na podstawie ustawy o ochronie zabytków. Obecnie konserwatorskie zezwolenia na prowadzenie prac na terenach zabytkowych założeń ogrodowych wydawane są dodatkowo na podstawie przepisów ustawy o ochronie przyrody. Skutkuje to bardziej skompilowanymi procedurami oraz koniecznością rozszerzenia dokumentacji projektowej o aspekty dotychczas nie zawsze podlegające analizom wykonywanym przez projektantów.



Planistyczne narzędzia kształtowania i ochrony krajobrazu miejskiego – poznańskie doświadczenia wobec zmian prawnych po 2003 r.
Planning Tools for Creating and Protecting Urban Landscape – Poznan Experience Towards Legal Changes after 2003
Wojciech Skórzewski
DOI: 10.30825/5.ak.173.2019.64.3

STRESZCZENIE


Istotnym czynnikiem instrumentem kształtowania i ochrony krajobrazu miejskiego są narzędzia planowania przestrzennego w postaci aktów prawa miejscowego (miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego) i aktów polityki przestrzennej gminy (studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy). System planowania przestrzennego w Polsce determinuje rolę dokumentów planistycznych w zakresie ochrony krajobrazu przyrodniczego i kulturowego miasta, a także wpływa na praktykę tworzenia tych dokumentów.
Przyjrzymy się następującym kwestiom:
- Jakie zapisy stosowane są w planach miejscowych i studium w celu ochrony i kreowania krajobrazu?
- Jak zapisy obowiązujących planów wpłynęły na krajobraz miejski?
- Jak zmieniał się krajobraz miejski na terenach nieobjętych planami miejscowymi?
Wymienione zagadnienia ochrony i kształtowania krajobrazu miejskiego przeanalizowano na przykładzie wybranych miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w Poznaniu. Przedmiotem analizy były zapisy planów dotyczące ochrony krajobrazu, w szczególności ograniczenia zabudowy oraz ochrony terenów zieleni i cennych przyrodniczo. Zbadano też strukturę obowiązujących i uchwalanych planów pod kątem ich roli ochronnej. Przeanalizowano także sposoby ochrony krajobrazu w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta.
Podjęte obserwacje pokazują niezbędną rolę miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego do ochrony miejskiego krajobrazu, zwłaszcza ochrony terenów cennych krajobrazowo przed niekontrolowaną zabudową. Uwarunkowania prawne wpływają z kolei na praktykę tworzenia dokumentów planistycznych, zarówno w zakresie stosowanych zapisów, jak i priorytetów polityki przestrzennej miasta.



PREZENTACJE

Przemiany krajobrazu Wilanowa w kontekście zagrożeń i szans na przetrwanie ruralistycznej tożsamości
Transformations of the landscape of Wilanow in the light of threats and chances of the rural identity to survive
Maciej Żołnierczuk
DOI: 10.30825/5.ak.174.2019.64.3

STRESZCZENIE


W 1951 roku dotychczasowa gmina wiejska, jaką był Wilanów, stała się jedną z dzielnic Warszawy. Jednak największe zmiany odnotowuje się po 2000 r., kiedy to zaczęto budowę tzw. Miasteczka Wilanów. Autor wyznacza pytania badawcze: czy pomimo postępującej presji urbanistycznej nadal istnieje wilanowski układ ruralistyczny?
Podczas wykonywania badań zastosowano technologię GIS, w której dokonano kalibracji map archiwalnych pochodzących z II poł. XIX w. celem określenia lokalizacji składowych układu ruralistycznego. Dane te zostały porównane z elementami występującymi współcześnie w krajobrazie. Autor podczas badań analizuje również wpływ rozwoju urbanistycznego na zachowanie układu ruralistycznego oraz zmiany, jakie zostały wywołane przez czynniki miastotwórcze.
Tempo przemian krajobrazowych Wilanowa jest błyskawiczne, co wyraźnie zagraża układowi ruralistycznemu. Niemniej w krajobrazie priorytetowym, za który należy uznać założenie pałacowo-ogrodowe wraz z otoczeniem, nadal występują elementy charakterystyczne dla dawnego założenia. Współcześnie największym problemem są przeciągające się decyzje administracyjne dotyczące tworzenia dokumentów planistycznych oraz form ochrony, a także zawiłe zapisy obowiązujących dokumentów uniemożliwiające w łatwy sposób ich respektowanie.



FORUM

Zielone dachy jako element struktury funkcjonalno-przestrzennej metropolii
Green Roofs as an Element of the Functional and Spatial Structure of a Metropolis
Kinga Zinowiec-Cieplik
DOI: 10.30825/5.ak.175.2019.64.3

STRESZCZENIE


Silnie zabudowane obszary metropolii z racji kondensacji i intensyfikacji funkcjonalnej są miejscem silnej presji inwestycyjnej wypierającej elementy środowiska przyrodniczego. Pociąga to za sobą konsekwencje zaburzeń struktury funkcjonalno-przestrzennej miasta w różnorodnych aspektach, m.in. uwarunkowań przyrodniczych, społecznych, zrywane są powiązania systemu przyrodniczego, co prowadzi do upośledzenia jego funkcjonowania, obniżenia odporności na dynamiczne zmiany, zmniejszania bioróżnorodności. Dlatego zwrócenie uwagi na możliwości implementacji elementów naturalnych okazuje się być jedną z głównych podstaw budowania trwałego i zrównoważonego środowiska miejskiego. Lata 90. XX wieku oraz pierwsze 15-lecie XXI w. ukazują intensywny rozwój poszukiwań nowoczesnego uzupełniania „przerwanych ogniw” systemu przyrodniczego poprzez poszerzenie elementów sieci zielonej infrastruktury m.in. za pomocą zielonych dachów, a prowadzone na nich badania ugruntowują niezbędną potrzebę i dają mocne argumenty na rzecz takich instalacji.



 
Copyright 2020 - arch.krajobrazu
Adres redakcji:

Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
Instytut Architektury Krajobrazu
ul. Grunwaldzka 55, 50-357 Wrocław
tel. +48 71 320 18 63

        Realizacja: Agency 3motion