pol    eng

ARCHIWUM

1/2018 - Metody w Architekturze Krajobrazu / Methods in Landscape Architecture

1 2018   Nr 1/2018, vol. 58


Metody w Architekturze Krajobrazu
Methods in Landscape Architecture 




STRESZCZENIA str 86
POBIERZ CAŁY NUMER (13,52MB)

k1 2018



PROBLEMY
Stara dzielnica, nowa zabudowa. Konsekwencje zmiany układu przestrzennego miejskiego podwórza na przykładzie dzielnicy Grochów
Old District, New Housing. Consequences of Changes in the Spatial Organization of the Urban Backyard Reflected in the District of Grochów.
Izabela Zalewska-Kantek
Beata J. Gawryszewska
DOI:10.30825/5.ak.146.2018.58.1

{mooblock=STRESZCZENIE}

Przyczynkiem do napisania artykułu są zmiany funkcjonalno-przestrzenne zagospodarowania posesji w zabudowie wielorodzinnej powstającej po 2000 roku. Współczesne projekty nie uwzględniają podwórza jako terenu wspólnego, dostępnego dla wszystkich mieszkańców, ale głównie będącego miejscem beztroskiej i bezpiecznej zabawy dzieci, nawiązywania przez nie pierwszych kontaktów społecznych, kontaktu z naturą oraz aktywności fizycznej i doznań sensorycznych. Poligonem badawczym jest położona w obrębie przedwojennych granic Warszawy dzielnica Grochów, która – dotychczas uśpiona – przechodzi szybkie i istotne zmiany wyglądu oraz charakteru zabudowy.

{/mooblock}

PREZENTACJE

Badanie wpływu wizualnego wieżowca przy placu Unii na historyczny krajobraz Warszawy
Examining the Visual Impact of a Tall Building at the Unii Lubelskiej Square on the Historical Landscape of Warsaw
Klara Czyńska
DOI:10.30825/5.ak.147.2018.58.1

{mooblock=STRESZCZENIE}

Zabudowa wysoka może powodować szereg trudnych do przewidzenia skutków wizualnych, przyczyniając się do zaburzeń ważnych, historycznych widoków miasta. Celem badań przestawionych w niniejszym artykule jest prezentacja możliwości zastosowania metody Visual Impact Size (VIS) do prognozowania oddziaływania wizualnego wieżowców w historycznym krajobrazie miejskim. Do badań wybrano istniejący obiekt wysoki przy placu Unii Lubelskiej w Warszawie. Obiekt wzbudza liczne kontrowersje. Ingeruje bowiem wizualnie w parkowe wnętrze krajobrazowe Łazienek Królewskich i jest widoczny ponad dachem pałacu Belwederskiego, zaburzając jego integralność jako ważnego zabytku i symbolu miasta. Celem prezentowanego tu badania jest ocena, na ile efekt ten dałoby się przewidzieć przed wzniesieniem wieżowca, wykorzystując metodę VIS i Numeryczny Model Pokrycia Terenu (NMPT). Stan drzewostanu jest wiernie odwzorowany w zastosowanym w analizach modelu 3D (NMPT, siatka 50 cm). Prezentowane badania są ukierunkowana także na ocenę siły oddziaływania obiektu w krajobrazie (poprzez kalkulację zakresu ekspozycji jego bryły). Wyniki badań są istotne w ocenie możliwości implementacji metody VIS do prognozowania skutków wizualnych nowych inwestycji na krajobraz miasta z uwzględnieniem wnętrz parkowych.

{/mooblock}

Wielkoobszarowa koncepcja krajobrazowa ferme ornée – nowe ustalenia do badań krajobrazu kulturowego Wilanowa
The Ornamental Farm as a Large-Area Landscape Concept – New Findings in Research on the Cultural Landscape of Wilanów
Dorota Sikora 
DOI:10.30825/5.ak.148.2018.58.1

{mooblock=STRESZCZENIE}
Krajobraz Wilanowa zazwyczaj postrzegany jest przez pryzmat barokowej rezydencji, stanowiącej jego architektoniczną dominantę. Ale również pokolenia właścicieli z końca XVIII w. i 1. połowy wieku XIX miały ogromny wpływ na jego kształtowanie, wdrażając inspirowany wzorcami angielskimi model ferme ornée (ornamental farm). Ich działania dotyczyły głównie budowania formalnych i funkcjonalnych relacji pomiędzy wilanowską rezydencją a folwarkiem, wsią oraz obiektami filialnymi. Przez współczesnych były uważane za pionierskie na ziemiach polskich. Powstałe w ich wyniku obiekty i powiązania przestrzenne są w znacznej mierze już dziś nieczytelne. Z uwagi na ich ogromną wartość artystyczną i znaczenie dla budowania tożsamości krajobrazu kulturowego Wilanowa ich relikty powinny być uwzględniane w lokalnych działaniach ochronnych i planistycznych. Przeprowadzone przez autorkę badania dotyczyły centralnego fragmentu klucza wilanowskiego, z usytuowaną pośrodku rezydencją królewską, obejmującego obszar od Wisły na wschodzie po skarpę warszawską i leżące na jej koronie rezydencje na zachodzie, Natolin i Jezioro Powsinkowskie na południu i Jezioro Sielanka oraz Morysin wraz z sąsiadującymi z nim polami uprawnymi na północy i polegały na:
- rozpoznaniu stanu badań w zakresie zjawiska
ferme-ornée i krajobrazu Wilanowa w literaturze przedmiotu,
- ustaleniu na podstawie literatury przedmiotu definicji
ferme-ornée oraz zespołu cech właściwych dla tej formy zagospodarowania przestrzeni,
- kwerendzie archiwalnej, 
- rozpoznaniu historycznych zasad kształtowania krajobrazu wilanowskiego pod kątem obecności elementów reprezentatywnych dla
ferme-ornée,
- pracach terenowych mających na celu określenie obecnego stanu zachowania elementów wilanowskiej
ferme-ornée.
Badania podsumowano wnioskami, kładąc nacisk na potrzebę ochrony zachowanych reliktów.

{/mooblock}



TWORZYWO

Drzewa w centrum miasta – studium przypadku Bulwaru Słonecznego we Wrocławiu
Trees in the City Center: a Case Study of Bulwar Słoneczny in Wrocław
Joanna Dobrzańska
Robert Kalbarczyk
Monika Ziemiańska
DOI:10.30825/5.ak.149.2018.58.1

{mooblock=STRESZCZENIE}
Przedmiotem artykułu są dobre praktyki projektowe i technologie umożliwiające wzrost i rozwój drzew na terenie silnie zurbanizowanym, zaprezentowane na przykładzie projektu zagospodarowania Bulwaru Słonecznego we Wrocławiu. Temat jest bardzo aktualny ze względu na postępujące zjawisko urbanizacji i rosnące oczekiwania mieszkańców związane z rozwijaniem zielonej infrastruktury miast. Bulwar Słoneczny we Wrocławiu można uznać za wzorcowe studium przypadku obrazujące trudności występujące przy wprowadzaniu nasadzeń zieleni wysokiej na teren silnie zurbanizowany. Zarówno w tej lokalizacji, jak i na wielu innych terenach miejskich niezbędne jest zastosowanie nowoczesnych technologii poprawiających warunki siedliskowe drzew. Największy problem stanowią zły stan gleby i znaczne obciążenie terenu infrastrukturą podziemną, co znacznie ogranicza powierzchnię dla roślinności wysokiej. Teren biologicznie czynny stanowi 0,83 ha (ok. 53%) Bulwaru Słonecznego. Niestety, przebiegające przez niego pasy wyłączenia zawężają obszar, na którym można zasadzić zieleń wysoką aż o 0,37 ha (ok. 44% terenu biologicznie czynnego). Rozwiązaniem problemu jest zastosowanie strefowania mediów. Przy braku takiej możliwości należy zastosować specjalistyczne rozwiązania zapobiegające przenikaniu korzeni do innych przestrzeni (ekrany korzeniowe) i odprowadzające ciepło z sieci ciepłowniczych z dala od strefy korzeniowej drzewa. Strukturę gleby poprawiają zabieg aeracji i zastosowanie gleby strukturalnej. Hydrożele polepszą warunki wodne dla roślin, a mikoryzacja – warunki wzrostu roślin w zasolonym środowisku. Niezmiernie ważną rolę w projekcie zagospodarowania bulwaru pełnią rozwiązania konstrukcyjne – chodniki nadwieszane. Istniejące drzewa należy bezwzględnie chronić w trakcie całego przebiegu procesu inwestycyjnego. Działania ochronne w przypadku drzew należy rozważać już na etapie inwentaryzacji. Poprzez przemyślane planowanie nowego układu, dobór gatunkowy i zastosowanie odpowiedniej technologii można skutecznie walczyć ze zjawiskiem kurczenia się terenów zadrzewionych w centrach miast.
{/mooblock}

FORUM
Zieleń osiedli patronackich – historyczne i współczesne problemy projektowe na przykładzie Nikiszowca 
Greenery in Patronage Settlements – Historical and Contemporary Design Problems Based on the Example of Nikiszowiec
Adriana Baryżewska
DOI:10.30825/5.ak.150.2018.58.1

{mooblock=STRESZCZENIE}

W artykule zaprezentowano pracę dyplomową inżynierską, wykonaną na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej, jako pracę końcową studiów pierwszego stopnia na kierunku architektura krajobrazu. Została ona wyróżniona główną nagrodą w konkursie organizowanym przez Stowarzyszenie Polskich Architektów Krajobrazu na najlepszą pracę inżynierską wykonaną w roku akademickim 2015/2016. Tematem pracy jest projekt zagospodarowania ogrodu śródblokowego w dawnym osiedlu robotniczym w dzielnicy Nikiszowiec w Katowicach. W zakres szczegółowego opracowania wchodzi wnętrze dziedzińca, jednego z kwartałów urbanistycznych Nikiszowca. Nikiszowiec powstał jako osiedle robotnicze wybudowane na początku XX wieku według projektu Georga i Emila Zillmannów z Berlina-Charlottenburga. Jego układ przestrzenny pozostał w niezmienionej formie od blisko 100 lat. Wykreowana tu przestrzeń została intensywnie zabudowana. Kompozycja składa się z dziewięciu kwartałów mieszkalnych. Każdy kwartał (blok zabudowy) jest zamknięty okalającą zabudową, a wewnątrz znajduje się ogromny dziedziniec. Projekt wnętrz kwartałów to szansa na stworzenie zielonych enklaw, przestrzeni odpoczynku, rekreacji i integracji społecznej dla mieszkańców, które jednocześnie upiększą i złagodzą surowy wizerunek krajobrazu ceglanych familoków. Na podstawie przeprowadzonych badań historycznych i społecznych powstała koncepcja zagospodarowania jednego ogrodu na dziedzińcu, zakładająca stworzenie przestrzeni przyjaznej mieszkańcom, funkcjonalnej, o czytelnej kompozycji, wykorzystująca tradycje historyczne i genius loci.

{/mooblock}

ZABŁOCIE_4D Krajobrazowa transofrmacja ulic
ZABŁOCIE_4D Landscape Transformation of the Streets
Joanna Wojtuń
DOI:10.30825/5.ak.151.2018.58.1

{mooblock=STRESZCZENIE}
Zabłocie to jedna z najszybciej rozwijających się części dzielnicy Podgórze w Krakowie. W związku z silną urbanizacją i zmianami funkcji obiektów przemysłowych, które nastąpiły w ostatnich latach, sieć komunikacyjna Zabłocia wymaga transformacji i dostosowania. Głównymi celami krajobrazowej transformacji są wprowadzenie zielonych i cichych ulic z licznymi alejami, skwerami, ogródkami kawiarnianymi, zawężenie pasa ruchu na ulicach dwukierunkowych, wyznaczenie szlaków rowerowych, wprowadzenie pasażów, placów, pochylni i miejsc parkingowych dla niepełnosprawnych i wiele innych. Działania te prowadzone są pomiędzy kwartałami zabudowy, które wraz z siecią komunikacji tworzą „Zabłocie_4D’’, czyli cztery wymiary umownej dzielnicy Zabłocie (kulturalny, kreatywny, mieszkaniowy i biurowców) dostępnej dla turystów, z podniesionymi standardami przestrzennymi oraz ciekawą przestrzenią publiczną – placem przy przejściu kolejowym.
{/mooblock}



















 


 

2/2018 Sylwetka współczesnego Architekta Krajobrazu / Profile of a Modern Landscape Architect

2 2018   Nr 2/2018, vol. 59

Sylwetka współczesnego Architekta Krajobrazu
Profile of a Modern Landscape Architect

STRESZCZENIA str 78
POBIERZ CAŁY NUMER (5,91MB)

komiks 2 2018



PROBLEMY
Sytuacja zawodu architekta krajobrazu w Europie na podstawie prac zespołu zajmującego się wspieraniem regulacji zawodu Professional Recognition Assistance (PRA) IFLA EU
Situation of Landscape Architect Profession in Europe Based on the Teamwork Supporting the Regulation of the Profession Professional Recognition Assistance (PRA) IFLA Europe
Urszula Forczek-Brataniec 
DOI:10.30825/5.ak.152.2018.59.2
{mooblock=STRESZCZENIE} 

Międzynarodowa Federacja Architektów Krajobrazu IFLA EU to organizacja zrzeszająca architektów krajobrazu Europy. Od 2000 roku jest częścią IFLA World, wcześniej federacja była niezależną instytucją i nosiła nazwę EFLA. Jednym z najważniejszych celów prac zarówno oddziału europejskiego IFLA, jak i dawnej EFLA jest wzmacnianie i propagowanie zawodu architekta krajobrazu. Od lat realizowane są projekty mające za zadanie rozpoznanie stanu i pozycji zawodu w krajach europejskich. Jednym z nich jest ukończony w tym roku projekt PQD (Professional Qualifications Directive) prowadzony przez prof. Fritza Auwecka. Efektem projektu jest m.in. zebranie danych dotyczących stanu regulacji zawodu. Kontynuacją tego działania jest projekt PRA (Professional Recognition Assistance) wspierający zrzeszone organizacje w regulacji zawodu na szczeblu krajowym. Zespół roboczy to: Tony Williams – prezydent IFLA EU, Hermann Georg Gunnlaugsson – wiceprezydent, prof. Fritz Auweck – kierownik projektu PQD, Urszula Forczek-Brataniec – sekretarz generalny IFLA EU. Uzyskane dotychczas dane pozwalają stwierdzić, że obecnie w siedmiu krajach Unii Europejskiej zawód jest uregulowany na podstawie systemu izbowego. W krajach skandynawskich obowiązuje system pozbawiony izb zawodowych, natomiast w pozostałych krajach regulacje dokonywane są na poziomie lokalnego prawa lub nie występują. Dodatkowo, prawa do wykonywania zawodu w krajach, gdzie jest on uregulowany, również różnią się od siebie. Zebrany materiał zakreśla szeroki wachlarz możliwości stabilizacji zawodu, na różnych szczeblach. Obrazuje sposób osadzenia prawnego zawodu i zakres możliwości jego wykonywania, a także pozwalają na nowo spojrzeć na sprawę regulacji zawodu w Polsce.

{/mooblock}
Kształcenie i promocja zawodu architekta krajobrazu w Polsce
Education and Promotion of the Proffesion of a Landscape Architect in Poland
Irena Niedźwiecka-Filipiak 
DOI:10.30825/5.ak.153.2018.59.2
{mooblock=STRESZCZENIE} 

Uprawianie profesji architekta krajobrazu powinno łączyć się z jego powszechnym, społecznym rozumieniem. Dla zawodu kluczowe są też zapisy prawne wspierające planowanie i projektowanie krajobrazu. Kierunek studiów architektura krajobrazu pojawił się na wielu uczelniach w Polsce od 2000 r., a program kształcenia ulegał od tego czasu modyfikacjom wynikającym ze zmieniających się uwarunkowań prawnych. Uczelnie weryfikowały także warunki rekrutacji, specjalno- ści i zakres programowy nauczania. Kwestie te dyskutowane są również i uzgadniane w ramach Unii Uczelni Na Rzecz Rozwoju Kierunku Studiów Architektów Krajobrazu oraz stowarzyszeń zawodowych, które dbają o promocję i jakość zawodu, ale również starają się o uzyskanie uprawnień zawodowych. W niniejszym artykule przedstawiono analizę tych zagadnień w kontekście promocji zawodu architekta krajobrazu w Polsce.

{/mooblock}



PREZENTACJE

Formy ziemne w architekturze krajobrazu - od geoglifów po współczesne parki miejskie 
Earthen Forms in Landscape Architecture – from Geoglyphs to Contemporary Urban Parks
Karolina Porada 
DOI:10.30825/5.ak.154.2018.59.2
{mooblock=STRESZCZENIE}

Kształtowanie form ziemnych wnosi do architektury krajobrazu istotne wartości kulturowe i od wieków motywuje do niestandardowych rozwiązań oraz innowacji – chociażby pod względem technologii budowy oraz ich zabezpieczenia i utrzymywania. Modelowane przez człowieka skarpy, tarasy, nasypy, kopce, wały czy doły są rozpoznawalnymi artefaktami, z których część stanowi jednocześnie swoiste archetypy. Artykuł ma na celu zaprezentowanie krótkiego przeglądu stosowania form ziemnych w projektowaniu krajobrazu, a także określenie, w jaki sposób geneza ich powstawania ulegała przemianom na przestrzeni wieków, począwszy od wartości symbolicznych aż po takie motywacje jak ekologia, recykling czy rekultywacja terenów postindustrialnych. 
{/mooblock}


Kszatłowanie nowego krajobrazu głównej metropolii Kurdystanu Erbil w XXI wieku 
Shaping the New Landscape of the Main Metropolis of Erbil Kurdistan in the 21St Century

Krystyna Guranowska-Gruszecka
Didar Gardy 
DOI:10.30825/5.ak.155.2018.59.2  
{mooblock=STRESZCZENIE}

Celem artykułu jest przedstawienie krajobrazu miejskiego Erbilu, miasta o historii sięgającej starożytności, jedynego na świecie zamieszkałego nieprzerwanie przez około 8 tysięcy lat, wraz z Cytadelą, która stanowiła kiedyś twierdzę i jednocześnie miasto. Zbieranie materiałów źródłowych oraz badania naukowe dotyczące urbanistyki miasta autorzy zakończyli in situ w 2018 roku. Gwałtowny rozkwit Erbilu nastąpił w Erbilu w 2004 r. po upadku dyktatury Saddama Husajna. Przez ostatnie 15 lat Erbil kilkakrotnie zwiększył swój obszar. Ma charakterystyczny kolisty plan urbanistyczny – nietypowy, jedyny o takiej skali w kształcie kolejnych okręgów na Ziemi. Przedstawiono zmiany demograficzne związane z kilkakrotnym wzrostem ludności w ciągu ostatnich lat, w tym także przyjęciem wielu tysięcy uchodźców. Wzrost miasta stymuluje zmiany krajobrazu miejskiego, w tym: ulic handlowych, osiedli mieszkaniowych kształtowanych indywidualnie dla różnych narodowości i ich mieszkańców, miejsc pracy oraz nowych parków miejskich. Z uwagi na brak w Iraku i irackim Kurdystanie literatury o miastach, urbanistyce i architekturze artykuł zawiera oryginalne treści, prezentując nieznane dotychczas i wyjątkowe wartości Erbilu – stolicy Kurdystanu.

{/mooblock}


 


Sytuacja zawodu architekta krajobrazu w Europie na podstawie prac zespołu zajmującego się wspieraniem regulacji zawodu Professional Recognition Assistance (PRA) IFLA EU

4/2018 Miasto wczoraj i dziś / City Yesterday and Today

4 2018   Nr 4/2018, vol. 61

Miasto wczoraj i dziś
City Yesterday and Today
 

STRESZCZENIA str 70
POBIERZ CAŁY NUMER (12,13MB)

4 2018miasto wczoraj dziś



PROBLEMY
Ocena wykorzystania przyrodniczego potencjału w planowaniu zielonej infrastruktury na obszarze wybranych osiedli Wrocławia
Evaluation of the Use of Natural Potential for Planning of Green Infrastructure of Selected Housing Estates in Wrocław
Justyna Rubaszek
DOI:10.30825/5.ak.162.2019.61.4

{mooblock=STRESZCZENIE}
Artykuł porusza zagadnienie planowania zielonej infrastruktury w skali lokalnej – skali osiedla na bazie wykorzystania istniejącego potencjału przyrodniczego. Do badań wybrane zostały tereny zieleni nieurządzonej z niewielkimi ciekami i lub zbiornikami położone w obszarze czterech dynamicznie rozwijających się wrocławskich osiedli, takich jak: Polanowice-Poświętne-Ligota, Maślice, Muchobór Wielki i Krzyki-Partynice. Celem analiz było wykazanie, czy i w jakim stopniu tereny o przyrodniczym potencjale zostały ujęte w planach rozwoju osiedli oraz określenie wskazań co do dalszego zagospodarowania i zarządzania tymi terenami w myśl koncepcji zielonej infrastruktury. Zaprezentowane wyniki pokazują różny stopień włączenia istniejących elementów i układów przyrodniczych w planowaną strukturę osiedli: od ich zachowania i wykorzystania do budowania zielonej sieci, po likwidację na rzecz nowej zabudowy i infrastruktury drogowej. Przedstawione wyniki wskazują także, iż: (1) czynnikiem decydującym o zachowaniu potencjału przyrodniczego badanych obszarów była przede wszystkim potrzeba zaplanowania w tkance osiedli terenów o funkcji rekreacyjno-wypoczynkowej – parków osiedlowych; (2) zachowanie łączności i ciągłości przestrzennej układów przyrodniczych wynikało z odpowiednich zapisów na poziomie dokumentów planistycznych, natomiast brak tych zapisów skutkował likwidacją lub zredukowaniem powierzchni biologicznie czynnej; (3) aspekt wielofunkcyjności poszczególnych obszarów został we wszystkich badanych przypadkach ograniczony do jednej funkcji – rekreacyjno-wypoczynkowej. Istotne jest także, iż żaden z obszarów nie został zagospodarowany integralnie z powstającą wokół zabudową i infrastrukturą, co świadczy o tradycyjnym podejściu do planowania i zarządzania terenami zieleni miasta – podejściu uzupełniającym, a nie równorzędnym w odniesieniu do innych planowanych elementów miejskiej struktury. W zakresie wskazań co do przyszłego zagospodarowania poszczególnych obszarów za najważniejsze uznano wzmocnienie dostarczanych przez nie usług regulacyjnych, głównie przez wykorzystanie zachowanych cieków, rowów i/lub zbiorników do budowania systemu proekologicznego gospodarowania wodą opadową i roztopową gromadzoną z terenów zabudowanych.
{/mooblock}

PRESENTATACJE
Wykorzystanie modelu agentowego do określenia wytycznych reiwtalizacji wielkich osiedli blokowych
Use of Agent-Based Modelling as a Tool for Determining Guidelines in the Process of Revitalization of Large Housing Estates
Szymon Mieszkowski
DOI:10.30825/5.ak.163.2019.61.4

{mooblock=STRESZCZENIE}
Wielkie osiedla mieszkaniowe są nieodłącznymi elementami krajobrazu każdego polskiego miasta. Od wielu lat na każdym szczeblu administracyjnym oraz w mediach toczy się ożywiona debata związana z przyszłością „wielkiej płyty”, jednak problem rewitalizacji tzw. blokowisk nie jest traktowany całościowo. Pierwsze powojenne osiedla nieuchronnie zbliżają się do końca planowanego okresu żywotności i niestety do dziś nie powstał jeszcze projekt ich kompleksowego badania i monitorowania. Obecnie uwaga skupiona jest na analizie staniu technicznego samych budynków, natomiast pomijana jest kwestia najważniejsza, czyli obecni oraz przyszli mieszkańcy. Zebranie niezbędnych danych dotyczących wielkich zespołów mieszkaniowych jest pierwszym, niezwykle ważnym krokiem do zrozumienia procesów zachodzących w polskich miastach. Dzięki modelowaniu agentowemu, wykorzystującemu decyzyjność oraz indywidualność osób i gospodarstw domowych, umożliwiona zostaje szczegółowa analiza oddolnych procesów, które w naturalny sposób zachodzą w lokalnej społeczności. Na podstawie wrocławskiego osiedla Popowice usystematyzowano dostępne dane statystyczne oraz przeprowadzono symulacje w celu określenia naturalnego, samoistnego rozwoju osiedla. Przedstawiają one dynamikę procesów osiedlowej społeczności mających bezpośrednie przełożenie na skalę migracji oraz polaryzację demograficzno-społeczną lokalnej społeczności. W modelu świadomie nie założono odgórnego celu, aby umożliwić identyfikację i analizę samoczynnie zachodzących zmian. W symulacjach poszukiwane są trendy wynikające wyłącznie z autonomii poszczególnych osób. Wzmacnianie pożądanych oraz niwelacja negatywnych procesów mogą odegrać kluczową rolę w procesie ustalania wytycznych projektowych i umożliwić stworzenie optymalnego modelu rewitalizacji wielkich osiedli blokowych.
{/mooblock}

Osady Herrnhutów na Dolnym Śląsku
The Settlements Established by the Moravian Church (Brothers) in Lower Silesia
Justyna Jaworek-Jakubska
Marek Staffa
DOI:10.30825/5.ak.164.2019.61.4

{mooblock=STRESZCZENIE}
W okresie kontrreformacji na Śląsk uciekały liczne grupy czeskich protestantów, zwłaszcza ortodoksyjnych, jak bracia morawscy. Osiedlały się one na terenie przychylnie im nastawionych właścicieli dóbr. W miarę postępu kontrreformacji byli oni wypychani coraz dalej na zachód w stronę Saksonii. Największa grupa dotarła do Berthelsdorfu na Łużycach, gdzie założyła w dobrach hrabiego Nikolausa Ludwiga von Zinzendorfa osadę nazwaną Herrnhut. Zinsendorf, otaczając Herrnhut opieką materialną i duchową, od samego początku dążył do stworzenia ponadwyznaniowej społeczności. Zgromadzenie przyjęło ascetyczny, religijny tryb życia oparty na ściśle określonych regułach, co znalazło swoje odzwierciedlenie w formie zabudowy i układzie urbanistycznym osady. Po 1730 roku herrnhuci ze względu na trudności polityczno-religijne zaczęli zakładać nowe osiedla na wzór Herrnhut poza terenem Saksonii (w Europie, w Ameryce Północnej i na Dalekim Wschodzie). Na Śląsku pod wpływem Zinzendorfa powstały trzy osady: w Piławie Górnej i w Kruszynie pod Bolesławcem (1743) oraz w Paw-łowiczkach pod Koźlem (1750). Wszystkie powstały na tych samych zasadach i zostały prawie identycznie rozplanowane na wzór Herrnhut. Nosiły też podobne nazwy: Piława – Gnadenfrei, Kruszyn – Gnadenberg, a Pawłowiczki – Gnadenfeld.
{/mooblock}

FORUM
Współpraca studentów architektury krajobrazu i fizjoterapii przy projektowaniu efektywnych przestrzeni terapeutycznych
Cooperation between Students of Landscape Architecture and Physiotherapy In the Design of Effective Therapeutic Spaces
Kamila Adamczyk-Mucha
Lucyna Górska-Kłęk
DOI:10.30825/5.ak.165.2019.61.4

{mooblock=STRESZCZENIE}
W wielu krajach jedną ze strategii zapobiegawczych i prozdrowotnych jest zielona opieka – „green care”. Pozytywne znaczenie terenów zielonych dotyczy nie tylko ich walorów przyrodniczych i estetycznych, ale również korzyści zdrowotnych, społecznych oraz ekonomicznych. Jest wiele form terapii wykorzystujących pozytywny wpływ środowiska naturalnego na człowieka mieszczący się w definicji „green care”, np. hortiterapia, silwoterapia czy terenoterapia. W kształtowaniu miejsc w pełni wykorzystujących swój potencjał terapeutyczny niezbędna jest współpraca interdyscyplinarna, w tym projektantów oraz osób tworzących programy terapeutyczne. Celem pracy jest przedstawienie innowacyjnej formy (eksperymentu) współpracy zespołowej studentów architektów krajobrazu i studentów fizjoterapii w ramach interdyscyplinarnych warsztatów prowadzących do lepszego zrozumienia zakresu działań architekta krajobrazu i fizjoterapeuty oraz ich wspólnej pracy na rzecz aranżowania różnorodnych przestrzeni terapeutycznych związanych z „zieloną opieką”, służących poprawie zdrowia ich użytkowników. Warsztaty dają możliwości wypracowania rozwiązań projektowych o znacznie większej wartości użytkowej, której nie udałoby się osiągnąć bez współpracy interdyscyplinarnej. Możliwość weryfikacji koncepcji projektowej z użytkownikami przestrzeni jest ważnym elementem dydaktycznym oraz zawiązaniem relacji owocującej w przyszłej pracy zawodowej zarówno dla architektów krajobrazu, jak i fizjoterapeutów, dając szansę dialogu i współtworzenia na gruncie polskim dobrej szkoły „zielonej opieki”.
{/mooblock}

In memoriam Edward Prof. Bartman
Przemysław Wolski
{mooblock=STRESZCZENIE}
Brak
{/mooblock}









 

3/2018 Zieleń zorganizowana / Organized Greenery

3 2018   Nr 3/2018, vol. 60

Zieleń zorganizowana
Organized Greenery


STRESZCZENIA str 78
POBIERZ CAŁY NUMER (8,09MB)

3 2018 zieleń zorganizowana



PROBLEMY
Park jako formacja roślinna o charakterze leśnym
Park as a Forest-Like Vegetation Zone

Justyna Franczak
Maciej Filipiak
Jan Banck
i
DOI:10.30825/5.ak.156.2018.60.3
{mooblock=STRESZCZENIE}

Funkcjonowanie i forma układów tworzonych przez rośliny drzewiaste to istotne elementy związane z kształtowaniem krajobrazu. Bazowym obiektem prezentowanych tu badań była część parku Szczytnickiego we Wrocławiu o powierzchni 5,4 ha. Badany fragment liczy około 160 lat i jak większość całego parku ma charakter krajobrazowy. W obrębie wspomnianego terenu szczegółowo pomierzono i sklasyfikowano wszystkie drzewa i krzewy, a na podstawie otrzymanych danych określono szereg parametrów, które pozwoliły m.in. na porównanie badanego drzewostanu parkowego z bardziej naturalnymi zbiorowiskami o charakterze leśnym. Głównymi obiektami porównawczymi były drzewostany leśnych rezerwatów Dolnego Śląska rosnące na podobnych siedliskach. W wyniku przeprowadzonych obserwacji ustalono, że analizowany fragment parku ma postać wielogatunkowego, wielowarstwowego i różnowiekowego zbiorowiska lasu liściastego o strukturze typowej dla fazy odnowienia i regeneracji. W zbiorowisku dominującą rolę odgrywają rodzime gatunki typowe dla grądów, jednak duże znaczenie mają również gatunki obce, zwłaszcza inwazyjne oraz postpionierzy. Występują też drzewa cenne ze względu na wiek i pochodzenie. W porównaniu z wzorcowymi drzewostanami dębowymi oraz rosnącymi w podobnych warunkach drzewostanami rezerwatowymi analizowany obiekt ma przeważnie niższą zasobność, co sugeruje, że jego oddziaływanie biochemiczne na otaczające środowisko jest słabsze. Funkcjonalnie badany park nawiązuje też do zbiorowisk leśnych o charakterze drzewostanu prowadzonego tak zwaną rębnią ciągłą. Kontynuowanie zabiegów pielęgnacyjnych wzorowanych na tej rębni może zoptymalizować funkcje przyrodnicze parku. Zdaniem autorów niniejszej pracy przedstawione w niej oraz podobne analizy powinny być szerzej stosowane jako element oceny zasobów oraz podstawa zabiegów pielęgnacyjnych w parkach miejskich.

{/mooblock}


PREZENTACJE

Wartość parków zdrojowych we współczesnym mieście na przykładzie uzdrowisk Sudetów Zachodnich i Środkowych
The Value of Spa Parks in the Modern Health
Resorts: A Case Study of the Western and Central Sudetes Spa Towns
Daria Słonina
Maria Skomorowska
DOI:10.30825/5.ak.157.2018.60.3

{mooblock=STRESZCZENIE}

Uzdrowiska są miejscem, w którym chorzy mają wzmacniać swoje zdrowie. Lokalizacja i szczególne walory przyrody są powodem, dla którego miejsca te od początku swojej historii cieszą się popularnością. Szczególnie istotny, w szybkim procesie rekonwalescencji, bliski kontakt człowieka z przyrodą zapewniają okoliczne ogrody i parki. Środowisko naturalne oddziałuje bowiem na różne aspekty zdrowotne, redukując stres, obniżając ciśnienie czy wzmacniając relacje społeczne. Praca stanowi przegląd parków zdrojowych w uzdrowiskach Sudetów Zachodnich i Środkowych pod względem historycznym oraz stopnia ich przeobrażenia. W pracy pojęto próbę określenia możliwych działań rewitalizacji wybranych przykładów, w taki sposób, aby mogły one stanowić nie tylko cenne dziedzictwo kulturowe, ale także przyczynić się do polepszenia aspektu zdrowotnego kuracjuszy. W dobie XXI wieku bliskość przyrody zdaje się być istotnym elementem codziennego życia. W danym kontekście należałoby zwrócić szczególną uwagę na parki i ogrody miejskie w uzdrowiskach, których rola i zapotrzebowanie obecnie wzrastają. Oblicze tych założeń na przestrzeni lat wielokrotnie się zmieniało, dlatego też określenie ich współczesnej formy jest niezwykle ważne. Miejsca te stwarzają bowiem możliwość obserwacji i odbierania przyrody, poprawiając jakość życia, stanowiąc ważne miejsce zarówno w procesie leczenia, jak i w codziennym życiu.

{/mooblock}
Normatyw Urbanistyczny z 1974 r. w kształtowaniu zieleni osiedlowej na przykładzie Białegostoku
The 1974 Urban Planning Norms in the Shaping 
of Green Areas on the Example of Białystok

Marta Baum
DOI:10.30825/5.ak.158.2018.60.3
{mooblock=STRESZCZENIE}
Wielorodzinne osiedla mieszkaniowe w Polsce powstałe w latach 70.–80. ubiegłego wieku projektowane były na podstawie Normatywu urbanistycznego dla terenów mieszkaniowych z 1974 roku. Mimo iż nie miał on dobrych opinii w zakresie wskaźników związanych z terenami otwartymi, był wysoko oceniany. Dawał bowiem bardzo dobre podstawy do zabezpieczania odpowiednich powierzchni terenów zielonych w osiedlu [Dąbrowska-Milewska 2010]. W artykule przedstawiono analizy wybranych osiedli mieszkaniowych Białegostoku z lat 70.–80. XX w. pod kątem zastosowania wyżej wymienionego normatywu przy programowaniu terenów zieleni osiedlowej. Przeprowadzone badania pozwoliły stwierdzić, iż tereny zarezerwowane i zagospodarowane na cele zieleni w osiedlach według wytycznych Normatywu urbanistycznego dla terenów mieszkaniowych z 1974 r. stanowią współcześnie istotny potencjał powierzchniowy, który nadal może być wykorzystywany na funkcje rekreacji i wypoczynku w osiedlach.
{/mooblock}

FORUM
ZAUWAŻYĆ, ZROZUMIEĆ, ZAPROJEKTOWAĆ. Pracowania Rewitalizacji Krajobrazu UAP
TO SEE, TO UNDERSTAND, TO DESIGN. The Landscape Revitalization Studio UAP

Sławoj Dreszer
Marta Urbańska
DOI:10.30825/5.ak.159.2018.60.3

{mooblock=STRESZCZENIE}
O tym, że świat coraz szybciej pędzi do przodu, dyskutuje się od dziesiątków lat. Natomiast o tym, że struktury urbanistyczne w większości przypadków przestały nadążać za dynamicznie rozwijającym się społeczeństwem, mówi się od niedawna. Zmieniają się podejmowane przez ludzi codzienne aktywności. Wraz z tymi transformacjami ewoluują ich potrzeby, nie tylko usługowe czy funkcjonalne, ale także przestrzenne. Szacuje się, że do roku 2050 ośrodki miejskie zamieszkiwać będzie około 6 mld ludzi, a 60% obszarów miejskich, które będą pokrywać w tym czasie naszą planetę, jeszcze nie powstało. Miasta puchną (często w sposób niekontrolowany), a doświadczenie już teraz pokazuje, że „rozlewanie się” struktur miejskich w nieskończoność przynosi opłakane skutki. W XXI wieku zmieniły się zadania architektów, architektów krajobrazu, urbanistów i planistów. Dziś nie chodzi jedynie o tworzenie nowych obiektów. Prawdziwe wyzwanie to istniejąca tkanka miejska i próba dostosowania jej do obecnych potrzeb i standardów. Pracownia Rewitalizacji Krajobrazu w poznańskim Uniwersytecie Artystycznym została powołana w odpowiedzi na te zjawiska i zmiany. Pracownia funkcjonuje na podstawie autorskiego programu dydaktycznego opracowanego przez dr. hab. Sławoja Dreszera. Podejmowane problemy projektowe mają uświadomić studentów (przyszłych architektów i projektantów krajobrazu), w jakim kierunku zmierza dzisiejszy świat i społeczeństwo oraz z jakimi zadaniami spotkają się w swojej przyszłej pracy zawodowej.
{/mooblock}

Warszawskie teatry ogródkowe – miejsca pamięci czy niepamięci?
Warsaw Garden Theatres – Places of Memory or Oblivion?

Agnieszka Starzyk
DOI:10.30825/5.ak.201.2018.60.3
{mooblock=STRESZCZENIE}
Celem naukowym jest zbadanie wpływu nieistniejących teatrów ogródkowych na współczesne przestrzenie Warszawy oraz próba odpowiedzi na pytanie: Czy warszawskie teatry ogródkowe funkcjonujące w latach 1868–1907 istnieją w pamięci architektonicznej i urbanistycznej miasta, czy tylko w materiałach historycznych? Zastosowano metody badań niezbędne do zdefiniowania i rozwiązania problemu naukowego: analizy i krytyki piśmiennictwa, obserwacji bez interwencji, studium przypadku, intuicyjną opartą na osobistych doświadczeniach autorki; podstawą wniosków były badania in situ. Wynikiem jest: a) wskazanie lokalizacji i zakresów czasowych funkcjonowania teatrów ogródkowych lewobrzeżnej Warszawy, b) wykazanie, że teatry ogródkowe nie zostawiły śladu urbanistycznego, architektonicznego, jak również symbolicznego. Stąd wniosek, że nie istnieją w pamięci architektonicznej i urbanistycznej miasta.
{/mooblock}







 

Copyright 2020 - arch.krajobrazu
Adres redakcji:

Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
Instytut Architektury Krajobrazu
ul. Grunwaldzka 55, 50-357 Wrocław
tel. +48 71 320 18 63

        Realizacja: Agency 3motion