pol    eng

ARCHIWUM

4/2017 XX Forum Architektury Krajobrazu / XX Forum of Landscape Architecture

okladka 2   Nr 4/2017, vol. 57

XX Forum Architektury Krajobrazu
XX Forum of Landscape Architecture

STRESZCZENIA str.
POBIERZ CAŁY NUMER (5,35MB)

k4 2017




PROBLEMY

Krajobraz w czasach populizmu i post-prawdy
The Landscape in Times of Populism and Post-truth
Aleksander Böhm
DOI: 10.30825/5.ak.117.2017.57.4

STRESZCZENIE


Fascynacja krajobrazem, która doprowadziła z końcem XIX w. do wyodrębnienia sztuki tworzenia i ochrony piękna w otoczeniu człowieka jako zawodu, zawsze była udziałem elit. Gdy społeczeństwo podąża za upodobaniami elit, poziom kultury podnosi się, natomiast gdy jest odwrotnie i elity kierują się głosem ludu – w kulturze pojawia się regres. To co dzieje się w Polsce od 20 lat bez wątpienia można nazwać pauperyzacją planowania. W populistycznej atmosferze znika świadomość istoty planowania, tego mianowicie że dobry plan powinien oferować coś więcej niż oczekują jego przyszli użytkownicy. W tym tkwi innowacyjny walor planu i sedno postępu cywilizacyjnego. Tak od dawna działo się i nadal dzieje się w krajach, którym zazdrościmy standardu życia. Forum Architektury Krajobrazu od 20 lat jest okazją do wymiany myśli. Dziś należy wrócić do tematu, od którego zaczynaliśmy – do dydaktyki! Aby poprzez jej rzetelność podnosić poziom kapitału społecznego, nie ulegając dewiacji o „szkodliwości puszczy w puszczy”, choćby ten czy inny minister nas za to głaskał. Obowiązkiem wyższej uczelni – niezmiennym od czasów Akademii Platońskiej – jest przygotowanie młodych ludzi do tego, aby stali się elitą zdolną do poszukiwania prawdy oraz do tworzenia i krzewienia wysokich wartości na podstawie prawdy. Funkcjonowanie elit, a więc mniejszości wśród większości, jest w demokracji trudne. Ale to nie usprawiedliwia bezradności i bezczynności. Na polu dydaktyki mamy łatwiej, możemy robić swoje, nie zwracając uwagi na sondażowe słupki. Zatem: Róbmy swoje! Kształćmy elity!

Problematyka i zakres badań parków miejskich w Polsce w XXI wieku (na podstawie Bazy Nauki Ceon)

Urban Park as a Subject of Research in the 21st Century in Poland, on the Basis of Ceon Database
Barbara Szulczewska
Renata Giedych
Gabriela Maksymiuk
DOI: 10.30825/5.ak.118.2017.57.4

STRESZCZENIE


Parki miejskie stanowią jeden z najstarszych i ciągle rozwijanych elementów systemu terenów zieleni w miastach. Ich typy, funkcje i znaczenie charakteryzuje zmienność w czasie. Niezmiennie pozostaje jednak zainteresowanie parkami zarówno ze strony mieszkańców miast, jak i osób profesjonalnie zajmujących się projektowaniem i utrzymaniem parków. Badania prowadzone przez naukowców powinny wspomagać identyfikację współczesnych potrzeb, zgłaszanych przez użytkowników parków, jak i odpowiadać na pytania dotyczące ich dalszego rozwoju, w tym pożądanych przekształceń. Celem artykułu jest identyfikacja tematyki i zakresu badań, podejmowanych w związku z kondycją i znaczeniem parków w ostatnim dwudziestoleciu. Badaniami objęto zarówno naukowe oraz popularnonaukowe, których tematyka dotyczyła szeroko rozumianego kształtowania parków miejskich. Badania oparto na zawartości Bazy Nauki Ceon (http://bibliotekanauki.ceon.pl), obejmującej m.in. bazy AGRO, BazTech, BazEkon, CEJSH, DML-PL oraz PSJD. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że:
  • wśród podejmowanych zagadnień dominują „opisy parków”; mają one charakter informacyjny, czyli charakteryzują konkretny park lub parki, albo problemowy, czyli przedstawiają ogólniejsze zagadnienie, w którym opisywany park stanowi punkt odniesienia lub przykład;
  • pozostałe zagadnienia, liczne i różnorodne, stanowią przedmiot niewielkich grup artykułów albo wręcz artykułów pojedynczych; trudno zatem mówić tu o jakichkolwiek tendencjach w problematyce.


Prawne i organizacyjne uwarunkowania polskiej architektury krajobrazu w latach 1998-2017
Legal and organizational aspects of Polish landscape architecture in the years 1998 - 2017
Sobota Marcin
Drabiński Andrzej
DOI: 10.30825/5.ak.119.2017.57.4

STRESZCZENIE


Autorzy dokonali analizy wybranych uwarunkowań polskiej architektury krajobrazu w ostatnim dwudziestoleciu. Szczególny nacisk położony został na zmiany w polskim ustawodawstwie, gdzie autorzy ukazują m.in., w jaki sposób ustawodawca, dokonując zmian w przepisach, wprowadza postanowienia Europejskiej Konwencji Krajobrazowej do krajowego porządku prawnego. Ponadto autorzy przytaczają liczne legalne definicje pojęć znajdujące się w aktach prawa powszechnie obowiązujących, wykorzystywane w praktyce przez architekta krajobrazu. W artykule wskazano również prawne uwarunkowania wykonywania zawodu architekta krajobrazu. Autorzy w ramach uwarunkowań organizacyjnych architektury krajobrazu dokonali przeglądu ogólnopolskich organizacji pozarządowych, których celami są promowanie i rozwój architektury krajobrazu jako dyscypliny naukowej i zawodowej.

PREZENTACJE

Wykorzystanie metodyki audytu krajobrazowego w ekspertyzie wartości kulturowo-estetycznych krajobrazu (studium przypadku)
Use of Landscape Audit Methodology for the Cultural-Aesthetic Values Evaluation (Case Study)
Magdalena Czałczyńska-Podolska
Magdalena Rzeszotarska-Pałka
10.30825/5.ak.120.2017.57.4

STRESZCZENIE


Zgodnie z Ustawą z dnia 24 kwietnia 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wzmacnianiem narzędzi ochrony krajobrazu (Dz.U. 2015 poz. 774) – tzw. ustawa krajobrazowa nałożyła na samorządy województw obowiązek przeprowadzenia audytu krajobrazowego. Celem artykułu jest przedstawienie na przykładzie wykonanej ekspertyzy wartości kulturowo-estetycznych krajobrazu w gminie Drawsko Pomorskie możliwości wykorzystania metodyki audytu krajobrazowego. Ponieważ postępowanie metodyczne zgodne z audytem krajobrazowym dostosowane jest do analiz wielkoskalowych dotyczących całych województw, na potrzeby wykonanego opracowania zrezygnowano z elementów niemających odniesienia do będącego przedmiotem analiz terenu, takich jak wskazanie i opracowanie kart krajobrazów priorytetowych (na opracowanym terenie brak jest krajobrazów priorytetowych). Zgodnie z metodyką audytu prace objęły:

  • kwerendę i zgromadzenie informacji o terenie, w tym studia terenowe;
  • charakterystykę krajobrazu, w której sporządzono identyfikację walorów kulturowo-estetycznych;
  • identyfikację i ocenę zagrożeń walorów kulturowo-estetycznych krajobrazu.

Dodatkowo, na potrzeby opracowania wykonano analizę dostępności widokowej terenu, składającą się z części opisowej i graficznej w celu zweryfikowania jego potencjalnego wpływu na percepcję krajobrazu. W efekcie tak przeprowadzonych badań możliwe stało się określenie przydatności metodyki audytu krajobrazowego do opracowań dotyczących oceny krajobrazu.


FORUM


Problemy rewaloryzacji klasztornych założeń ogrodowych na przykładzie dziedzictwa cysterskiego
Problems with the Restoration of Monastic Garden Complexes on the Example of Cistercian Heritage
Małgorzata Milecka
10.30825/5.ak.121.2017.57.4

STRESZCZENIE


Klasztory wraz z towarzyszącym im kontekstem krajobrazowym swymi kulturowymi korzeniami sięgają średniowiecza i są obecne w Polsce w ciągu całej jej historii, pełniąc przez ten czas ważne funkcje kulturotwórcze. Ogrody towarzyszące klasztorom od wieków stanowiły specyficzny model przestrzenny w Europie. Założenia te w zależności od ulokowania i losów dziejowych poszczególnych zgromadzeń z czasem ulegały przekształceniom, osiągając współczesne formy, a ich relikty w różnym stopniu nadal są czytelne w krajobrazie i wymagają właściwej ochrony. Współcześnie w związku z zaistniałymi zmianami w użytkowaniu zespołów klasztornych i poklasztornych przyjmują bowiem odmienne od tradycyjnych funkcje i formy, często też mają różny przekaz znaczeniowy. Nierzadko powoduje to zatracanie ich ponadczasowych wartości. W artykule przestawiono główne problemy konserwacji unikatowej i spójnej kulturowo grupy założeń pocysterskich wraz z ukazaniem współczesnych modelowych przykładów zagospodarowania obiektów zagranicznych (Fontenay, Maulbronn, Poblet, Alcobaça) uznanych za najbardziej wartościowe poprzez wpis na Światową Listę Dziedzictwa UNESCO oraz zespołów polskich, uznanych za Pomniki Historii (w kolejności wpisów: Krzeszów, Ląd, Sulejów, Pelplin, Kołbacz, Trzebnica, Wąchock). Prezentacji tej towarzyszy refleksja:
1. Czy ogród jest dokumentem przeszłości o wartości nade wszystko historycznej i naukowej, jak czuli to Ruskin czy Riegl;
2. Czy też ogród jest dziełem sztuki o wartości estetycznej i użytkowej, w którym ma być pięknie i przyjemnie i które – jak chciał Viollet-le-Duc – ma prezentować kompletną jednolitą stylowo całość?
Znalezienie odpowiedzi na to pytanie, lub choćby uświadomienie problemu, jest szczególnie ważne w kontekście rewaloryzacji zespołów, o tradycji sięgającej korzeni naszej kultury.





















 


10.30825/5.ak.120.2017.57.4
Copyright 2020 - arch.krajobrazu
Adres redakcji:

Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
Instytut Architektury Krajobrazu
ul. Grunwaldzka 55, 50-357 Wrocław
tel. +48 71 320 18 63

        Realizacja: Agency 3motion