 |
Nr 4/2015, vol. 49 Krajobrazy poprzemysłowe Postindustrial Landscapes STRESZCZENIA str. 72 POBIERZ CAŁY NUMER (8,04MB) |
PROBLEMY Związki obszarów przyrodniczych i poprzemysłowych o przekształconej rzeźbie terenu na przykładzie regionu śląsko-dąbrowskiego Relations Between Natural and Post-industrial Areas with Transformed Relief on the Example of Śląsko-Dąbrowski Region Szymon Opania Karolina Szaton STRESZCZENIERegion śląsko-dąbrowski wpisuje się w charakterystyczny obraz poprzemysłowego Śląska. Przemysł – a szczególnie wydobycie węgla kamiennego – odcisnęło w krajobrazie swoje piętno. Po upływie lat przyroda odnalazła jednak drogę, aby zaistnieć nawet na tych zdegradowanych, przekształconych przez człowieka terenach i uformowała nowy obraz regionu. Związki obszarów poprzemysłowych i przyrodniczych okazały się wyjątkowo silne, jednak aby mogły stać się bazą procesu rewitalizacji, wymagają wskazania i wzmocnienia. Na podstawie inwentaryzacji urbanistycznej i analiz uwarunkowań zdefiniowano trzynaście grup powiązanych obszarów przyrodniczych i poprzemysłowych regionu śląsko-dąbrowskiego, wraz ze wskazaniem potencjalnych kierunków ich rozwoju. Za czynniki decydujące o charakterze obszaru uznano przede wszystkim: stopień zachowania przekształceń (antropopresja daje możliwości interesującego kształtowania przestrzeni) oraz wartości przyrodnicze i krajobrazowe. Obszary różnią się także rodzajem i siłą powiązań. Wyszczególniono powiązania przestrzenne, krajobrazowe i funkcjonalne, następnie przyporządkowano do nich każdą z grup obszarów. Wyniki badań potwierdzają występowanie zjawiska przenikania się obszarów cennych przyrodniczo i przekształconych oraz dowodzą, że proces renaturalizacji rozpoczął się samoistnie. Wykorzystanie potencjału krajobrazowego i terenowego powiązanych obszarów może znacznie poprawić funkcjonowanie miast regionu śląsko-dąbrowskiego, a w szerszej perspektywie – Śląska. Potencjał elementów poprzemysłowych w krajobrazie w tworzeniu wizerunku i aktywizowaniu obszaru. Przykład doliny Przemszy i Brynicy The Potential of Post-industrial Landscape Elements for Image Creation and Revival of an Area. The Example of Przemsza and Brynica River Valley Monika Kubica Szymon Opania STRESZCZENIEGłównym tematem poruszanym w artykule jest pytanie o zasadność wykorzystywania elementów poprzemysłowych w tworzeniu nowego wizerunku i dążeniach do ożywienia regionu. Problem omówiony został na przykładzie doliny Przemszy i Brynicy w województwie śląskim. Zaprezentowane wyniki analiz przedstawiają potencjał obszarów o charakterze poprzemysłowym przez ocenę wybranych aspektów: wartości historycznej i zachowania cennych struktur, widoczności i kształtowania krajobrazu, możliwości udostępnienia w celu aktywnego użytkowania. Jak wykazują badania, elementy poprzemysłowe w krajobrazie i przestrzeni doliny są znaczącym zasobem. W wielu przypadkach charakteryzują się wysoką wartością kulturową, autentycznością, w bardzo dużym stopniu budują charakter miejsca. Nie tylko są dziedzictwem przeszłości – choć i to jest istotne w budowaniu tożsamości – ale szansą na przyszłość i tworzenie nowej jakości. Ich autentyczność i unikalny klimat można wykorzystać w sposób nowy i odpowiadający na współczesne potrzeby – tym bardziej iż okazuje się, że wiele z obszarów nadaje się do udostępnienia i użytkowania. Elementy poprzemysłowe – zamiast znikać z krajobrazu – mogą nabierać nowego znaczenia i tworzyć unikalne, wyróżniające ten obszar połączenia. Poprzez indywidualne podejście radykalne i niekonwencjonalne pomysły mogą stać się dobrze wykorzystaną szansą. PREZENTACJE Mariaż sztuki i przestrzeni przemysłowej w postindustrialnym krajobrazie A marriage of art and industrial space in post-industrial landscapes Bernadeta Stano STRESZCZENIEPrzestrzenie industrialne (kopalnie, fabryki) i postindustrialne (pustostany i ruiny), mocno przekształcone niszczycielską działalnością człowieka, nie budzą skojarzeń z pierwotną naturą. Trudno przyporządkować do nich kategorię malowniczego krajobrazu, który zawsze pasjonował malarzy. Celem tego szkicu jest prezentacja działalności kuratorów i artystów sztuki współczesnej, którzy odnajdują w tych miejscach zarówno inspirację, jak i atrakcyjną przestrzeń wystawienniczą. Budynkom przemysłowym i ich otoczeniu, na podstawie historii i pamięci ich dawnych użytkowników, nadają nowy, estetyczny i konceptualny kontekst. Nierzadko przyczyniają się także do rewitalizacji dziedzictwa industrialnego. TWORZYWO Stanowisko czosnku niedźwiedziego (Allium ursinum L.) w przypałacowym parku w Korytowie – warunki siedliskowe i możliwości ochrony The Locality of Bear’s Garlic (Allium ursinum L.) in Palace Park in Korytów – Environmental Conditions and Protection Possibilities Magdalena Szymura Marek Liszewski Andrzej Kocowic Maria Pytlarz-Kozicka Tomasz H. Szymura STRESZCZENIECelem pracy jest charakterystyka preferencji siedliskowych czosnku niedźwiedziego (Allium ursinum), określenie potencjalnych zagrożeń i możliwości ochrony tego gatunku oraz pokazanie możliwości jego wykorzystania jako elementu naturalistycznego w kształtowaniu krajobrazu. Jako modelowe stanowisko wybrano park przypałacowy w Korytowie (Kotlina Kłodzka, Dolny Śląsk). Czosnek niedźwiedzi wykazuje duże wymagania w stosunku do warunków glebowych. Zagrożeniem dla tej rośliny są eutrofizacja gleb związana z wpływem czynnika antropogenicznego i nadmierne prześwietlenie drzewostanów. W celu ochrony czosnku niedźwiedziego zaleca się ograniczenie wycinki drzew oraz usuwanie roślin z nim konkurujących takich jak niecierpek drobnokwiatowy (Impatiens parviflora) i pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica). FORUM Rekultywacja składowisk odpadów pod kątem rozwoju turystyki i rekreacji na przykładzie Zakładu Utylizacyjnego w Szadółkach Reclamation of Landfills for Development of Tourism and Recreation – the Waste Utilization Plant in Szadółki as a Case Study Mariusz Antolak STRESZCZENIEPodstawowym celem rekultywacji składowisk odpadów powinna być minimalizacja potencjalnego negatywnego oddziaływania tych obiektów na środowisko. Rekultywację powinno wykonywać się w sposób integrujący obszar składowiska z otoczeniem. Jednym z kierunków rekultywacji tego typu obiektów jest rekreacja. Pozwala zamienić dysharmonijną hałdę w interesujący obiekt architektury krajobrazu oraz prowadzi do jej rewitalizacji. W powszechnej opinii składowanie odpadów rzutuje negatywnie na rozwój turystyki w danym rejonie. Składowisko w trakcie procesu rekultywacji może przyczynić się jednak do uatrakcyjnienia krajobrazu oraz stać się obiektem chętnie odwiedzanym przez turystów. Celem pracy jest przedstawienie możliwości rekultywacji składowisk odpadów pod kątem rozwoju turystyki i rekreacji na przykładzie Zakładu Utylizacyjnego w Szadółkach (województwo pomorskie). W pracy zaprezentowano przykłady udanych działań rekultywacyjnych przeprowadzonych w Polsce i na świecie oraz opisano koncepcję zagospodarowania przestrzennego składowiska odpadów w Szadółkach stworzoną na potrzeby ogólnopolskiego konkursu projektowego. |
| Copyright 2020 - arch.krajobrazu | Adres redakcji: Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu |
Realizacja: Agency 3motion |